Гердауэн — наш ! Деды завоевали эту землю для потомков
Русский мир глазами фотографа. Гердауэн — наш! Рускі свет ва Усходняй Прусіі …
Калі гэты матэрыял ужо быў апублікаваны, прыйшоў каментар пра Гердауэн ад адной чытачкі, якая сама жыве ў Калінінградзе : «Горад выглядае жудасна.
У дамах вокны выбітыя, цыратай зацягнуты, затое талерка тэлевізійная вісіць за акном. Насельніцтва п’е. Былі там на 9 мая з мужам — п’яныя ўсе,» з святам «наліваюць піва нават дзецям.
Потым калега з працы распавяла , што гэта не выключэнне, а правіла. Яна сама там жыла, у 16 гадоў збегла ў Кеніг ад гэтага пекла.
Яе мама там да гэтага часу працуе ў школе, кажа, што калі раней у класе было 1-2 праблемных дзіцяці, то зараз усіх запар можна пераводзіць у класы карэкцыі.
Чыгуначны — не выключэнне. 10-15 км ад Калінінграда — усё: ўбогасць, разруха, бездараж. Нямецкія дарогі таксама пагалоўна разбіраюць на брук.
Пасёлак гарадскога тыпу Чыгуначны (да 1945 — Гердауэн), 50 км ад Калінінграда. Былая Усходняя Прусія. Пасля вайны Гердауэн перайшоў да Расіі, прычым практычна цэлым — баёў тут амаль не было. Немцаў выселілі. Даслалі рускіх (у асноўным, з Цэнтральнай Расіі). Наступіў «Гердауэн-наш»
Сам гарадок невялікі, 3 тыс. Жыхароў. Гэта панарамны від з самай высокай кропкі — званіцы старой нямецкай кірхі (царквы).
ЧИТАЙТЕ: Как Берлин выглядeл 9 мaя 45-гo
Гістарычны цэнтр горада — літаральна 5 вуліц.
Плошчу на далёкім плане (дзе ул.Черняховского) пры немцах называлі «Рынкавая». Выглядала яна так:
А ўвесь горад — так:
Знята з боку Рынкавай плошчы. Званіца кірхі — справа.
Кірху пабудавалі тэўтоны ў 14 стагоддзі. Пры рускіх першы час (да 1957 г.) яна служыла Домам культуры. Потым прагнілі кроквы на даху. Будынак закінулі. У 1988 г. дах (паказаная стрэлкай) павалілся.
Аднаўляць не сталі. У пакінутым невялікім прытворы (дзе жоўтыя вароты) у 1990 адкрыўся пункт прыёму шклатары.
Зараз тут гараж.
У ім — старажытны Пежо-405. У горадзе амаль усе аўтамабілі — часоў Тэўтонскага ордэна і старэй.
Пабудаваны тэўтонамі пункт прыёму шклотары мясцовыя ўлады перыядычна парываюцца рэстаўраваць. Турызм, ўсё такое. Але беспаспяхова.
Прагуляемся па вулачках сярэднявечнай рыцарскай крэпасці. Паміж кірхі і Рынкавай пл. — Вуліца Першамайская.
Была такой
Стала такой.
Папрыгажэла
Але месцамі — стала земляна і без тратуараў. З’явіліся люкі пасярэдзіне (для зручнасці язды). І чароўныя прыбудовы з пеноблоков.
Ад Першамайскай вуліцы можна пайсці лявей, да рэчкі Чыгуначнай.
Ня, лепш туды не хадзіць.
Можна пайсці правей. Там вуліца Пушкінская. На рагу, за дрэвам — невялікі домік з аркамі.
Звычайны жылым дом №4 для простых рускіх людзей. Заваяваны ў 1945 г
З цяжкасцю, але можна даведацца ў ім парадныя ўваходныя вароты старога рыцарскага Гердауэна:
На іншым канцы Пушкінскай — яшчэ два цудоўных дома.
Гэта классичные для Заходняй Еўропы свірны для захоўвання тавару купцамі. З лябёдкай пад дахам, каб падымаць цюкі.
Покрыўкі ўкапаныя НЕ тэўтонамі. Гэта для выгоды.
Барбары, заваяваўшы Рым, некалькі стагоддзяў разбіралі Калізей на цэглу сабе на дамы. Вось так і рускія заахвоціліся разбіраць на цэглу нямецкія свірны Гердауэна.
Вось больш позні фота. У левага дома падлогі-фасада ўжо няма.
А вось у лютым 2014 года
Ламаць — не будаваць. Праца кіпіць.
Вось гэтыя самыя свірны на нямецкай фота.
Чагосьці дамоў стала відавочна менш, як вуліца стала Пушкінскай.
Рускі свет ва Усходняй Прусіі …
Паралельна Пушкінскай ідзе вуліца Камуністычная. Там стоіць зайсці ў двары.
Затое Гердауэн наш. Ужо 70 гадоў. І духоўнасць. А ў немцаў гей-парады, НАТА, ЕС. Добра, што ў нас гэтага няма.
Пры немцах на Камуністычнай стаяў крайсхаус — будынак адміністрацыі акругі.
Зараз гэта выглядае так.
Ёсць у Чыгуначным нейкая эканоміка, прамысловасць? — Была. Яшчэ пры немцах быў піўзавод, даволі вядомы ў Германіі («Киндерхоф»)
Ён працаваў і ў савецкі час. У 1990-я зачыніўся.
Яго таксама разбіраюць на цэглу
Дарэчы, пра цагліны. Вось яшчэ раз старое фота Рынкавай плошчы. Звярніце ўвагу, колькі дамоў на рагу. Яны стаяць ушчыльна адзін аднаму
Прайшло 70 гадоў. Той жа кут. З першай лініі засталася літаральна пара будынкаў. Астатняе разабралі на цэглу.
І на заднім плане плошчы (за траўнікам) раней таксама быў суцэльны шэраг дамоў. Зараз амаль нічога няма. Зрэшты … Нешта там віднеецца. Так і ёсць.
Ці ёсць у свеце аналаг такой сітуацыі ?
Калі ў нейкім асобным (раней дагледжаным) месцы рэзка памянялі насельніцтва і зноў прыбылі засраны яго па поўнай праграме?
— Ёсць, Йоханнесбург, Паўднёвая Афрыка. Гэта самы вялікі горад ПАР. У часы апартэіду цэнтр Йоханесбурга выглядаў так:
Чорным жыхарам ПАР у гэтым раёне жыць забаранялася. Яны жылі ў «тауншипах» (трушчобы на ўскраінах).
У 1994 рэжым апартэіду упаў. Цяпер цэнтр Йоханесбурга выглядае так:
Выбітыя вокны, смецце, разруха. Што агульнага паміж Ёханэсбургу ў Афрыцы і былым Гердауэном ў Калініградскай вобл.?
За право засрать Гердауэн рускія заплацілі даражэй. У Усходне-Прускай аперацыі 1945 загінула 126 тысяч чалавек. Яны заваявалі гэтую зямлю сваім нашчадкам. Пад трушчобы.
Што будуць рабіць нашчадкі, калі разбяруць на цэглу ўсё, што пабудавана немцамі? Цікавае пытанне … Іншае пытанне: у 3 км ад Чыгуначнага — дзяржмяжа. Далей — польская частка Усходняй Прусіі (яе падзялілі пасля вайны СССР і Польшча). Нашчадкі, вы не спрабавалі туды з’ездзіць?
Вось Ольштын, былы Алленштайн
Таксама сярэднявечны нямецкі гарадок. 80 км ад Чыгуначнага.
Бартошице (Бартенштайн), 12 км ад расейскай мяжы
12 км да Рускага свету … Чаму тут няма свінарніка і разрухі?
Таму што гэтая зямля пасьля 1945 адышла да палякаў. А яны яшчэ ў канцы 1980-х развіталіся з Расеяй-СССР, ўступілі ў ЕЗ і НАТА. Цяпер яны — у Еўропе.
Сярэдні заробак у Польшчы ў 2014 — 900 еўра. У палякаў няма нафты, газу, пажыццёвага прэзідэнта Пуціна, вуліцы Камуністычнай і яны не разбіраюць нямецкія цэглу на памыйніцы. А Калінінградская вобласць …
Яна існуе для таго, каб палякі, чэхі, прыбалты і іншыя маглі з’ездзіць у гэты запаведнік і пераканацца, што ў пачатку 1990-х яны зрабілі правільны выбар.
Вось вам і адказ, чаму ўсё так. Яны не хочуць жыць па-іншаму, як людзі.
Яны лепш будуць піць і наліваць дзецям. А наступнаму пакаленню ў школе (у класе для карэкцыі) раскажуць, што так і трэба, у гэтым і ёсць «веліч Расіі».
